Quốc gia khởi nghiệp – Sách khởi nghiệp

Sách Quốc Gia Khởi Nghiệp nói về quá trình phát triển thân kỳ, thần tốc của một quốc gia nghèo tài nguyên có tên Israel, những bằng tinh thần, trí óc và sử nỗ lực không ngừng của mỗi nhân tố trong quốc gia, đất nước đã có những bước tiến thần kỳ mà cả thế giới phải nể phục.
Đây là một tấm gương Khởi Nghiệp cho bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, ở bài viết này, chúng tôi sẽ chuyển tới cộng đồng startup nội dung của cuốn sách này.

Chàng trai trẻ Shvat Shaked là một doanh nhân khởi nghiệp, nhưng anh rất tự tin trình bày với chủ tịch PayPal – Thompson, về giải pháp ngăn chặn lừa đảo trực tuyến, vấn đề mà PayPal đang phải đối phó.

Shaked trình bày: “Rất đơn giản, tôi tin rằng, thế giới có 2 loại người: Tốt – xấu, bí quyết đánh bại nạn lừa đảo là sàng lọc 2 loại người này trên internet. Người tốt thường để lộ dấu chân, kẻ xấu thì không, điều chúng ta cần làm là tìm các dấu chân của chúng”.

Điều đó làm Thompson thán phục, khi nhóm của Shaked chỉ mấy chục người, họ là quân nhân của đơn vị tình báo 8200 của quân đội Israel, chỉ ít hôm, đã phân tích được một trăm nghìn giao dịch với độ chính xác cao hơn hẳn nhóm kỹ sư, tiến sĩ của PayPal thực hiện trong mấy năm.

Trước công nghệ đột phá của Fraud Sciences, Thompson quyết định thâu tóm công ty này, Thompson ghé thăm công ty.
Ấn tượng đầu tiên mà ông cảm thấy là thái độ của các nhân viên, họ rất nhiệt tình, tự tin, chăm chỉ và thẳng thắn, họ không ngại ngần, luôn đặt vấn đề bằng những câu hỏi sắc sảo.

• Ở Israel, các sinh viên nói chuyện với giảng viên, nhân viên thách thức ông chủ, binh lính chất vấn chỉ huy, thư ký sửa lưng bộ trưởng, đây là điều hết sức bình thường.
• Ai mới tới Israel thường có cảm giác người bản xứ thô lỗ, thẳng thắn quá, nhưng khi hiểu được văn hóa thì sẽ cảm thấy thoải mái.

Cuộc chiến 6 ngày năm 1967, Israel đánh bại liên quân Ai Cập, người Israel có cảm giác bất bại, ngày 6/10/1973, quân Ai Cập làm Israel bất ngờ với cuộc tấn công, những chiếc xe tăng của Israel lần lượt nổ tung, mặc dù chẳng thấy bóng dáng quân địch. Tên lửa Sagger được dẫn hướng bằng dây, chỉ do 1 người nằm sát mặt đất điều khiển.

Làm thế nào đối phó? Reshef và binh lính Israel phải tự khám phá cách chiến đấu mới.

“Quân Israel thực hiện chiến thuật: cứ khi nhìn thấy tia sáng đỏ, mọi xe tăng lập tức di chuyển nhiều hướng ngẫu nhiên và khai hỏa”.
=> Khói bụi bốc lên che mất tầm nhìn kẻ thù, ngăn chặn được cuộc tấn công của quân địch.

• Sau này, nhiều nước NATO học theo chiến thuật này. Những chiến lược, sáng tạo đến từ binh lính, điều khó xảy ra ở bất kỳ quân đội nước ngoài nào (ngoài Việt Nam). Việc quân đội Israel có ít chỉ huy, đồng nghĩa sẽ có nhiều sáng kiến hơn từ cấp dưới.
• Ở đây, bí quyết lãnh đạo là niềm tin của binh lính đối với chỉ huy của mình, các tướng, sĩ quan, binh lính Israel thường ngồi quây quần bên nhau, thân thiện và bao dung, đó là tinh thần Chutpah, điều này lý giải tại sao Shvat Shaket, một người nhiều năm trong quân đội, có thể giảng cho chủ tịch PayPal về sự khác nhau giữa “người tốt và kẻ xấu” trên internet.

Hai vợ chồng người Do Thái, Dorit Moralli và Eli điều hành 1 tổ hợp nhà hàng khách sạn tại El Lobo ở Bolivia, bán đồ ăn Israel và đặc biệt có thứ giá trị hơn nhiều đó là Quyển sách. Ngày nay, các bài viết của cuốn sách này được viết bằng đa ngôn ngữ của du khách, mang tính ngẫu hứng như bực bội, thất vọng, tươi đẹp, lời khẩn cầu, nhắn nhủ… Họ hấp thụ qui tắc phượt toàn cầu: Đi thật xa, ở thật lâu và nhìn thật kỹ.

Đặc điểm thích du lịch của người Israel phát xuất từ việc các nước láng giềng thù địch, cô lập Israel, tẩy chay nền kinh tế. Rất tự nhiên, giới trẻ Israel tìm cách thoát khỏi thế giới Ả Rập, để bày tỏ sự coi thường chủ nghĩa phân biệt đó. Bị bao vây, nên việc xuất khẩu hàng hóa vật thể rất khó. Nên Israel phát triển kinh tế công nghệ cao dựa trên trí thức, sự sáng tạo.
=> Các công ty của Israel gắn kết chặt chẽ với các thị trường Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ La tinh, tinh thần đó thể hiện rõ nét ở các doanh nghiệp như Netafim, Medved,…

• Netafim hoạt động ở hơn 100 quốc gia thế giới, Netafim do Simcha Blass sáng lập về công nghệ tưới nhỏ giọt, tăng sản lượng, giảm lượng nước tưới tiêu.
• Medved thành lập Israel Seed Partners, 1 công ty đầu tư mạo hiểm lớn và nổi tiếng. Những người khác luôn giới thiệu về công ty họ, Medved luôn giới thiệu về đất nước Israel, ông quảng bá và tìm cách “chào bán” cả nền kinh tế Israel.

Khi học sinh nước khác nghĩ sẽ theo học trường đại học lớn nào, thì ở Israel, học sinh lại định hướng để được vào quân đội Israel, cơ sở đào tạo quốc gia được xem ngang hàng với Harvard, Princeton hay Yale.

• Ở Israel, quá khứ quân ngũ của 1 người còn quan trọng hơn học thuật của họ.
• Quân đội Israel là môi trường duy nhất tại Isr
  ael cho phép làm việc chung và gắn bó với bạn bè từ những nền văn hóa, tôn giáo, xã hội khác nhau.

Gary Shainberg, phó chủ tịch Bristish Telecom nói: “Có gì đó trong gen của người Israel, không thể giải thích được, bởi không đâu trên thế giới, người ta vừa làm việc trong một trung tâm công nghệ, lại vừa tham gia nghĩa vụ quân sự”.

Khi một doanh nhân Israel có một ý tưởng, thường anh ta sẽ thực hiện nó ngay, điều lệ cho rằng nên tích lũy năng lực, kinh nghiệm trước khi mở một doanh nghiệp hoàn toàn không tồn tại.

Các tổ chức thường cơ cấu theo 1 trong 2 mô hình:

1. Mô hình tiêu chuẩn, trong đó các thủ tục và hệ thống kiểm soát mọi thứ.
2. Mô hình thử nghiệm, theo đó mọi ngày, mọi bài luyện tập và thông tin được đánh giá và tranh luận trong môi trường văn hóa tương tự phòng thí nghiệm nghiên cứu và phát triển.

Chiến tranh đối với người Israel cũng là “nỗ lực thực nghiệm”. Trong các đơn vị tinh nhuệ của quân đội Israel, mỗi ngày là một thực nghiệm, việc chất vấn nhau cũng quan trọng như luyện tập hay đánh trận, biện minh cho điều bạn đã làm là một việc không phổ biến.

• Những tổ chức lớn, dù là quân đội hay tập đoàn, cần thường xuyên cảnh giác với thái độ khúm núm và thói tư duy bầy đàn, nếu không, có nguy cơ lao vào những sai lầm nghiêm trọng.
• Tinh thần khởi nghiệp được sản sinh khi con người dám vượt qua các rào cản, đảo ngược mọi quy phạm xã hội, và tung hoành trong một nền kinh tế tự do thương mại, tất cả nhằm thúc đẩy những ý tưởng cấp tiến.
• Một chút xáo trộn không chỉ vô hại mà còn cực kỳ quan trọng. Môi trường lý tưởng thông qua khái niệm “khoa học của sự phức tạp” được gọi là “lợi thế của sự hỗn loạn” được định nghĩa là “vùng cửa sông mà trật tự cứng nhắc và hỗn loạn ngẫu nhiên gặp nhau để tạo ra sự thích nghi, tinh xảo và sáng tạo ở mức độ cao”.

=> Đây chính là môi trường mà trong đó các doanh nhân khởi nghiệp Israel đang phát triển lớn mạnh.

Chủ nghĩa bitzú (thực dụng) là trung tâm và động lực của tinh thần khởi nghiệp Israel.

• Chủ nghĩa bitzú là chủ đề đi từ những con người dám đối mặt với kẻ cướp và tát cạn đầm lầy cho đến những doanh nhân tin rằng, họ có thể bất chấp những điều kỳ quặc và mọi nòng súng để biến ước mơ thành hiện thực.
• Cú nhảy vĩ đại đầu tiên là nông trang, tuy chiếm 2% nhưng sản xuất 12% hàng hóa xuất khẩu.

– Sự trỗi dậy của nông trang là kết quả của những đột phá công nghệ và nông nghiệp do các trường đại học tại Israel thực hiện, Israel là quốc gia duy nhất mà sa mạc bị đẩy lùi.
– Công nghệ tưới nhỏ giọt, khử mặn, thủy lợi vô cùng hiệu quả, kết quả là:

1. Vùng đất phía Bắc sa mạc Negev đã biến thành các cánh rừng và các cánh đồng nông nghiệp.
2. 70% lượng nước thải được tái chế để sử dụng lại.
3. Các nông trường nuôi cá thương phẩm, nước chứa chất thải của cá là phân bón cho cây chà là và ô liu, rau và cây ăn trái được tưới bằng nguồn nước ngầm.

– Nền kinh tế Israel phát triển, một phần nhờ sự can thiệp của chính phủ, thay vì để nó tự phát. Việc đầu tư vào hạ tầng được đẩy mạnh, nhất là dự án hệ thống dẫn nước biển Galilee từ phía Bắc xuống vùng Negev khô hạn kích thích tốc độ tăng trưởng cao.
– Israel bắt đầu sửa chữa các máy bay còn lại từ thời thế chiến II thành lập doanh nghiệp Bedek, sau này trở thành AirCraft Industries, một trong những doanh nghiệp dẫn đầu thế giới về hàng không.

Người do thái Ethiopia phải sống dưới chế độ bài Do Thái hà khắc, họ mơ ước đến Israel.

Molla, 16 tuổi cùng 17 người bạn quyết tâm đi bộ về phương Bắc, họ dự tính đến Sudan, Ai Cập, băng qua sa mạc Sinai để đến Israel, họ bị lính biên phòng Sudan truy đuổi và bị tống vào trại tị nạn ở Sudan.

• Ở trại tị nạn, họ gặp 1 người đàn ông da trắng, người này đưa bọn họ và hàng trăm người khác nữa bí mật về Israel, đó là chiến dịch Moses của chính phủ Do Thái vào năm 1984.
• Tiếp sau đó, chiến dịch Solomon đã đưa hàng chục ngàn người Do Thái Ethiopia đến Israel.

Làn sóng người Ethiopia nhập cư trở thành gánh nặng kinh tế cho Israel, vì họ sống nhờ sự trợ giúp của chính phủ.

“Cùng lúc Solomon, làn sóng người Nga gốc Do Thái vào Israel phần lớn là thành phần học thức, họ góp phần tạo ra phép màu cho kinh tế Israel, rồi người Do Thái từ Morocco, Yemen, Đông Âu… đã đưa dân số Israel từ 806 nghìn người lên 7,1 triệu người với 70 quốc tịch. Đây là một thách thức không nhỏ”.

Nhà nước Israel mở cửa cho người nhập cư Do Thái, họ sẽ đều có quyền đến, quyền công dân Israel có hiệu lực ngay trong ngày đầu tiên, bất cứ họ sử dụng ngôn ngữ gì, tất cả họ tập trung vào việc, làm thế nào để Israel trở thành 1 trong 15 quốc gia giàu nhất thế giới năm 2020.

Michael Laor, tốt nghiệp kỹ sư và làm cho Cisco ở California với vai trò giám đốc kỹ thuật. Năm 1997, anh quyết định về Israel.

• Cisco thay vì để mất một kỹ sư hàng đầu, đã để Laor mở 1 trung tâm R&D của Cisco tại Israel. Năm 2008, công ty của Laor và thêm 9 công ty khởi nghiệp của Israel khác nữa được Cisco mua lại và đầu tư với 1,2 tỷ USD.
• Đây gọi là “lưu chuyển chất xám”, ra đi và định cư ở nước ngoài, rồi quay về, không hề bỏ rơi 1 trong 2 nơi này.

=> Việc này đã kết nối Israel với cộng đồng Do Thái ở hải ngoại, cộng đồng này tuy nhỏ nhưng vô cùng tâm huyết.

Schwimmer – 1 người Mỹ gốc Do Thái, sau khi xem phim tài liệu về người Do Thái bị giết hại trong thế ch
iến II, đã trở thành người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái tận tụy.

1. Quân đội Do Thái chẳng có lấy một chiếc máy bay.
2. Schwimmer tìm được một số phi công và thợ máy người Do Thái có tay nghề cao từ Mỹ và Anh để chế tạo thứ mà ông gọi là máy bay dân dụng.
3. Ông và cộng sự đã mua và chuyển lậu một số máy bay về Israel mặc dù ông biết việc này là phạm pháp.
4. Hai năm sau, Schwimmer cùng Shimon Peres mua 30 máy bay Mustang thừa của Mỹ, nhưng Mỹ lại quyết định phá hủy chúng, ông quyết định đến bãi phế thải ở Texas để mua các máy bay đã bị cắt rời, ông tháo từng mảnh đóng vào thùng, đánh dấu “dụng cụ tưới tiêu” và gửi về Israel.
5. Schwimmer sửa chữa, nâng cấp và bán cho quân đội cùng các hãng hàng không các nước, đồng thời sản xuất máy bay thương mại cho riêng Israel, đó là tiền thân của Israel Aircraft Industries (công nghiệp hàng không Israel).

Warren Buffett chưa bao giờ thâu tóm doanh nghiệp ngoài lãnh thổ Mỹ vì ông ngại rủi ro. Nhưng ông đã nhìn khác đi về Israel.

• Buffett đã mua công ty chế tạo máy công cụ Iscar với giá 4,5 tỷ USD trên đất nước Israel.
• Quan điểm mới của Buffett là, nếu công xưởng của Iscar bị trúng bom, họ sẽ xây nhà máy khác, nhà máy không đại diện cho giá trị của công ty mà chính tài năng của nhân viên và ban quản lý, nền tảng quốc tế của khách hàng trung thành và thương hiệu mới tạo ra giá trị của Iscar.
• Nhiều tên lửa rơi gần nhà máy Iscar, nhiều công nhân tạm thời chuyển chỗ ở, chủ tịch Iscar nói: “Chúng tôi có mất ít thời gian điều chỉnh, nhưng sẽ không lỡ một chuyến giao hàng nào, với khách hàng trên thế giới, thì không có một cuộc chiến nào cả”.

Dow Frohman tốt nghiệp công nghệ Technion, Israel, học thạc sĩ ở California, trở thành nhân viên đầu tiên của Intel.

• Ông đã phát minh 1 loại chíp đã mang lại lợi nhuận cao nhất và là huyền thoại của Intel.
• Nhưng Frohman muốn thành lập một doanh nghiệp và muốn Israel trở thành quốc gia dẫn đầu trong ngành thiết kế chíp.
• Nhóm kỹ sư Israel với Frohman được Intel đầu tư xây dựng trung tâm thiết kế mới ở Haifa, Israel..

– Trong cuộc chiến vùng Vịnh, Iraq xâm lược Kuwait, Mỹ tấn công Iraq. Israel là mục tiêu của tên lửa Scud của Iraq, Israel ra lệnh các trường học, doanh nghiệp phải đóng cửa để đảm bảo an toàn.
– Frohman chống lệnh của chính quyền, đã chuẩn bị một kịch bản tuyệt nhất trong cuộc chiến trên tinh thần tự nguyện của công nhân. Họ thường xuyên mang mặt nạ chống hơi độc, lập nhà trẻ trong nhà máy, sẵn sàng di tản vào hầm trú khi tiếng còi báo động vang lên.

Điều đã làm cho Frohman bất ngờ là đã có 75% nhân viên có mặt, và sản lượng sản xuất đã tăng lên 80%.

• Người Israel, thông qua việc tạo dựng danh tiếng cho cả nền kinh tế, doanh nghiệp, vừa khẳng định lòng tự hào dân tộc, lòng kiên định của đất nước và niềm tin cho các nhà đầu tư.
• Rủi ro và thảm họa trở nên vô nghĩa đối với các tập đoàn đa quốc gia đang tìm cách kinh doanh tại Israel.

Trước khi có quỹ đầu tư mạo hiểm, ở Israel chỉ có hai nguồn quỹ: Quỹ trợ cấp OCS cho doanh nghiệp mới thành lập và quỹ BIRD của chính phủ Mỹ và Israel.

Tuy nhiên, các quỹ trợ cấp này còn khiêm tốn, không đủ số tiền cho các công ty khởi nghiệp cần. Cho nên, cần phải có quỹ đầu tư mạo hiểm.

Một số nhà chính trị trẻ nảy ra ý tưởng về một chương trình gọi là Yozma:

1. Chính phủ bỏ ra 100 triệu USD tạo ra 10 quỹ tư mạo hiểm mới.
2. Quỹ có 3 bên làm đại diện: Những nhà đầu tư mạo hiểm Israel, 1 hãng đầu tư nước ngoài, và 1 công ty đầu tư hoặc ngân hàng Israel.

Stanlef Chain, nhà quản lý tiền tệ ở California đã giúp huy động vốn vòng một cho Yozma qua các buổi gặp gỡ giới Do Thái giàu có tại California.

• Chính phủ như một chất xúc tác, thông qua việc hợp tác giữa ngân hàng đầu tư Discount Israel và Advent ở Boston.
• Chương trình Yozma đã tạo ra tiếng vang tại cộng đồng đầu tư Mỹ, họ vượt qua sự e ngại về Israel.

=> Israel đã tăng gấp đôi thị phần trên chiếc bánh đầu tư mạo hiểm toàn cầu so với châu Âu.

Khi Ai Cập quốc hữu hóa kênh đào Suez năm 1956, Israel vẫn đảm bảo Pháp tiếp cận được Suez. Đổi lại, Pháp cho rất nhiều vũ khí, hứa viện trợ cho Israel 200 xe tăng AMX-13 và 72 máy bay chiến đấu Mystere trong vòng 10 năm.

Ngày 2/6/1967, 3 ngày trước khi Israel tấn công phủ đầu Ai Cập và Syria, De Gaulle đột ngột cắt đứt quan hệ với Israel, chuyển 200 xe tăng cho Libya và 50 chiến đấu cơ cho Syria.

Israel quyết định tự chủ, chiêu mộ kỹ sư Thụy Sĩ để được mẫu thiết kế chiến đấu cơ Mirage, rồi quay chiến dịch buôn lậu vũ khí có từ trước ngày lập quốc, tạo ra xe tăng Merkava, máy bay Nesbe phiên bản của Mirage rồi đến Kfir, chiến đấu cơ Lavi, năm 1988 gia nhập câu lạc bộ không gian.

=> Những chương trình đó đã nâng tầm Israel lên 1 tầm cao mới, giúp Israel mạnh mẽ tiến vào đợt bùng nổ công nghệ cao sau đó. Việc Pháp cấm vận đã tạo ra một thế hệ kỹ sư Israel giàu kinh nghiệm.

Các kỹ sư Israel đã học được cách làm việc đa nhiệm trong quân đội Israel

Gavriel là nhà nghiên cứu tên lửa vũ khí cho Israel, anh ta chuyên về các thiết bị điện quang tinh vi cho phép tên lửa phát hiện mục tiêu.

• Gavriel có ý tưởng mới là tích hợp công nghệ thu nhỏ trong tên lửa, để phát triển một loại máy ảnh gói gọn trong
  viên thuốc có thể truyền tải hình ảnh từ bên trong cơ thể con người.
• Anh gây dựng một công ty sản xuất máy ảnh to bằng viên thuốc gọi là Pillacams. Cuối năm 2007 anh bán được gần 700 nghìn viên. Pillacams thế hệ mới có thể truyền tải không gây đau đớn 18 hình chụp trong một giây suốt hàng giờ, sâu trong ruột người bệnh, bác sĩ có thể theo dõi hình ảnh ngay trong phòng hay phía bên kia địa cầu.

Một số công ty của Gross kết hợp các công nghệ cực kỳ đa dạng

• Ông tạo ra một môi trường vi mô khép kín và độc lập, chứa loại tảo sản sinh oxy từ những mạch nước phun ở công viên công nghệ Yellowstone.
• Loại tảo này cần ánh sáng để sống, một nguồn sáng bằng sợi quang học được gắn trong thiết bị nhỏ. Các tế bào beta hấp thụ oxy và sản sinh ra carbon dioxide, còn tảo thì ngược lại, tạo ra một hệ sinh thái thu nhỏ khép kín.
• Toàn bộ bể lọc sinh học này được thiết kế để cấy dưới da trong vòng 15 phút, điều trị ngoại trú và được thay thế mỗi năm một lần cho người bệnh tiều đường.

Những sản phẩm có nền tảng đa ngành mà người Israel kết hợp các kinh nghiệm quân sự và dân sự của họ, là cách nghĩ đã sản sinh ra những giải pháp đặc biệt sáng tạo, và mở ra các ngành công nghiệp mới đầy tiềm năng và các tiến bộ “đột phá” trong công nghệ.

Trong thời gian giúp việc cho thị trưởng Jerusalem, Margalit đã đề ra ý tưởng khuyến khích các công ty khởi nghiệp ở Jerusalem, nhất là trong lĩnh vực tư nhân.
Anh thành lập quỹ JVP, huy động được hàng trăm triệu USD và đã hậu thuẫn cho hàng chục công ty. Ngoài lĩnh vực kinh doanh, trong lĩnh vực nghệ thuật của Jerusalem, anh cho ra đời Maabada đưa các nghệ sĩ và kỹ sư công nghệ đến với nhau, lập công ty sản xuất phim hoạt hình Animation Lab. Margalit đã tạo dựng nhiều công ty, việc làm, ngành nghề, đầu ra cho sự sáng tạo. Sự gắn kết văn hóa là mấu chốt cho thành công của các cụm kinh tế.

Các cụm giúp các cộng đồng phát triển theo cấp số nhân, bởi những người sống và làm việc bên trong cụm đều kết nối với nhau theo cách nào đó. Các mối quan hệ cá nhân, gặp gỡ trực tiếp, ý thức về mối quan tâm chung với vị thế của người trong cuộc.

Hoạt động hiệu quả của các cụm ở Jerusalem đã được các Sheikh (tiểu vương) ở Dubai học tập làm theo. Nhưng Dubai không tạo ra bất cứ cụm phát triển mạnh mẽ nào, mà thay vào đó chỉ là những trung tâm dịch vụ lớn, không có tính chất tạo ra sự cách tân, mạo hiểm. Cơ sở vật chất ở Israel có thể không bằng Dubai, song cơ sở hạ tầng văn hóa đã tạo ra mảnh đất màu mỡ để canh tác sự sáng tạo.

Điều cốt yếu ở cụm Israel là ý thức chia sẻ, sự gắn bó và số phận của một cụm giúp vượt qua những mối thù hằn trong hoạt động kinh doanh. Trong lúc đó ở Dubai, các nhà đầu tư hầu hết là người nước ngoài, họ đến để kiếm tiền, khi đã có tiền họ trở về nhà hoặc tiếp tục với chuyến mạo hiểm khác. Họ không phải là một thành phần của cộng đồng gắn kết, khi nền kinh tế có những khó khăn, hoặc an ninh bất ổn, họ là người đầu tiên bỏ chạy.

Trong thế giới Ả Rập, kinh tế dầu mỏ đã cản trở tinh thần khởi nghiệp. Việc phân bố hào phóng tài nguyên dầu cho người dân đã cách ly các chính phủ khỏi áp lực cải cách chính trị và kinh tế. Tài nguyên dầu đã thắt chặt quyền lực các chính phủ chuyên quyền. Các chế độ quân chủ tìm cách cân bằng việc hiện đại hóa kinh tế với các giới hạn của tự do hóa, đó là sự mong manh của thành công. Đây là “thế lưỡng nan của các vị Sheikh”.

Sự tương phản giữa hai mô hình này cho thấy một quan điểm đơn giản về cụm – tức quan điểm cho rằng một tập hợp các học viện có thể gom lại và tạo nên một thung lũng Silicon – là sai lầm.

Cộng đồng các công ty khởi nghiệp vững vàng của Israel hiện nay sinh ra hình như cùng lúc với giai đoạn bùng nổ công nghệ thông tin toàn cầu, sự khởi động của chương trình đầu tư mạo hiểm Yozma, làn sóng nhập cư khổng lồ từ Liên Xô cũ và hiệp ước hòa bình Oslo 1993.
Kinh tế thần kỳ của Israel đã được xây dựng dựa trên sự trùng hợp may mắn đó.

Năm 2006, bong bóng công nghệ đã vỡ, năm 2001 hiệp ước hòa bình Oslo sụp đổ, làn sóng đánh bom tự sát diễn ra ở Israel. Những diễn biến tiêu cực này có đe dọa nền kinh tế Israel?

Cỗ máy công nghệ của Israel có chậm lại nhưng không đáng kể. Lĩnh vực đầu tư vào Israeel có giảm. Nhưng có thể nói, sự sụp đổ của nền tài chính quốc tế đã tác động đến hệ thống ngân hàng của hầu hết các quốc gia, chỉ có hai trường hợp ngoại lệ đáng chú ý là Canada và Israel.

Khi các nền kinh tế thế giới suy thoái, thị trường xuất khẩu của Israel bị thu hẹp. Mối đe dọa tiềm ẩn từ Iran sở hữu hạt nhân luôn tồn tại. Nhưng có lẽ, Israel đã tự “tiêm phòng” để chống các mối nguy hại trong quá khứ vẫn còn tác dụng.

Netanyahu mong muốn đưa Israel vào mười lăm nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2020 dựa trên cơ sở “khu vực kinh doanh của Israel thuộc hạng tốt nhất thế giới, dân số có tay nghề và nền tảng giáo dục cao”. Ông ban hành chính sách miễn thuế mười năm đối với nguồn thu nhập từ nước ngoài của những người hồi hương.

Israel có một nền tảng văn hóa và thể chế hiếm hoi, độc nhất, thuần chất, giúp sản sinh ra sự sáng tạo và môi trường kinh doanh. Đó là tài sản quí giá và vô cùng quan trọng của quốc gia này.